Ergoterapiija ulbmil lea olbmuid searvan ja fátmmasteapmi servodahkii. Ergoterapiija galgá dahkat vejolažžan bargat árgabeaivválaš ja jierpmálaš aktivitehtaid doaibmabijuid bokte mat leat heivehuvvon olbmui dahje birrasii.  

Bálvalusa ulbmil

Ergoterapevttat veahkehit gávdnat čovdosiid go dearvvašvuohta ii deavdde árgabeaivvi gáibádusaid.  

Ergoterapevta: 

• Bagadallá stobu ja stohporievdadusaid hárrái 
• Veahkeha olbmuid geain lea heajos oaidnu ja/dahje gullu  
• Ovddida lihkadeami funkšuvdnahárjehallamiin ja láhčá birrasa (searvamii ja gullevašvuhtii) 
• Gaskkusta ja heiveha teknihkalaš veahkkeneavvuid ja čálgoteknologiija 
• Láhčá fysalaš birrasiid ruovttus, mánáidgárddis, skuvllas ja bargosajis 
• Rehabiliteren/habiliteren sihke ásahusas ja ruovttus 
• Veahkeha ohcamušaid čállit NAV hjelpemiddelsentralenii  

Geat sáhttet oažžut ergoterapiija?

• Buohkat geat hedjonan doaibmanávccaid geažil leat hástalusat árgabeaivválaš aktivitehtaiguin, beroškeahttá leat go ruovttus, buhcciidsiiddas/fuollavisttis, skuvllas dahje mánáidgárddis.  
• Buotahkásaš olbmot 
• Olbmot geat fertejit viidábut heivehit birrasiid go dan maid sáhttá ordnet oanehisáiggeloana dahje diŋgonortnega bokte 

Bálvalussii gullá maiddái

Gieldda oanehisáiggevuorká gos leat veahkkeneavvut, ja ovttasbargu bálvalusteknihkkáriin geas lea ovddasvástádus monteret, divvut ja bajásdoallat veahkkeneavvuid maid NAV hjelpemiddelsentralen lágida, ja doalvut ja viežžat fas daid go dárbu nohká.  

Bálvalusaide ii gula

Veahkki olbmuide geat dušše dárbbašit heivehit bargosaji, dákkár oktavuođain sáhttá fitnodatdearvvašvuođabálvalusa geavahit. 

Maid don sáhtát vuordit mis

• Mis lea jávohisvuođageasku ja leat olmmošlaččat 
• Kártema vuođul ergoterapevta árvala doaibmabijuid du mihtuid ja dárbbuid vuođul. 

Maid mii vuordit dus

• Aktiivvalaš searvama ja ovddasvástádusa ovddidan dihtii dearvvašvuođa ja hálddašeami 
• Don leat mielde hábmemin mihtuid ja doaibmabijuid 

Kárášjoga gieldda bargit čuvvot Bargobiraslága bálvalusdoaimmaheamis. Dan oktavuođas mii bivdit ahte stobuin gos borgguhuvvo, biggohuvvo bures ovdal go bargit bohtet, ii ge galgga borgguhit siste go ergoterapevta doaimmaha iežas barggu. Veahkki ii galgga vásihit dárbbašmeahttun riskka go boahtá šilljui, omd. berre beatnagiid čatnat. 

Bálvalusa haddi  

Bálvalus lea nuvttá 

Gielddalaš fysioterapiijabálvalussii gullá eastadeaddji doaibma, dikšu, habiliteren ja rehabiliteren ásahusas ja ásahusa olggobealde. Fysioterapevttain lea nana máhttu dearvvas olbmuid ja buhcciid lihkadanvuogádaga huksehusa ja funkšuvnna birra ja mo fysalaš, psykologalaš ja sosiála bealit váikkuhit dearvvašvuhtii ja dávddaide. 

Kárášjoga gielddas lea virgáduvvon okta gielddalaš fysioterapevta ja okta priváhtadoaibmi fysioterapevta gii oažžu doarjjaruđa. 

Oassi fysioterapiijabálvalusas doaimmahuvvo dearvvašvuođastašuvnnas, skuvllas, mánáidgárddis, buhcciidsiiddas, iešguđet fuollavisttiin ja pasieanttaide geat dárbbašit lášmmohallama go buohcciviesus bohtet ruoktot ja/dahje olbmuide geat leat čálihuvvon ásahussii go dárbbašit rehabiliterema/habiliterema.  

Bálvalusa ulbmil

• Eastadit, dikšut ja heivehit hálddašit dávddaid, vahágiid, vigiid ja hedjonan doaibmanávccaid 
• Sihkkarastit ahte ovttaskas olmmoš oažžu vejolašvuođa eallit ja orrut iešheanalaččat, ja ahte sus lea aktiivvalaš ja jierpmálaš eallin ovttas earáiguin 
• Fokus lea áimmahuššat, doalahit ja buoridit geavaheaddji funkšuvnna ja ávkkástallat funkšuvdnapotensiála mii gávdno, go árvvoštallá oktavuođaid gaskal funkšuvdnaváttisvuođaid ja veahkehit ráhkadit doaibmabijuid ja lášmmohallama mii sáhttá nannet pasieantta doaibmadási.   

Fysioterapiija galgá leat mielde ovddideamen pasieanttaid rievdadusproseassaid mat sáhttet leat mielde geahpedeamen bákčasiid ja buorideamen funkšuvnna ja vejolaččat bisuhit doaibmadási oanehat ja guhkit áigái.  

Geat sáhttet oažžut fysioterapiija?

• Buotahkásaš olbmot geat dárbbašit lášmmohallama vahága, dávdda dahje vigi geažil, ja olbmot geain leat máŋggadáfot ja/dahje kronalaš dávddat maid galgá čuovvolit guhká. 
• Maiddái čuovvolit mánáid geain leat iešguđetlágan dávddat ja vahágat dahje eahpesihkarvuohta máná čálgamii. 
• Olbmuide geaidda dábálaš lášmmohallanfálaldat ii leat doarvái 

Maid don sáhtát vuordit mis

• Mis lea jávohisvuođageasku ja leat olmmošlaččat 
• Fysioterapevtta árvvoštallama vuođul mii fállat heivvolaš čuovvoleami mii lea heivehuvvon du dárbbuide 

Maid mii vuordit dus

• Don ja/dahje du ovddasteaddji leat/leahppi aktiivvalaččat mielde ovddideamen dearvvašvuođa ja máhtestuvvama 
• Don leat mielde hábmemin mihtuid ja doaibmabijuid 

Kárášjoga gieldda bargit čuvvot Bargobiraslága bálvalusdoaimmaheamis. Dan oktavuođas mii bivdit ahte stobuin gos borgguhuvvo, biggohuvvo bures ovdal go bargit bohtet, ii ge galgga borgguhit siste go fysioterapevta doaimmaha iežas barggu. Veahkki ii galgga vásihit dárbbašmeahttun riskka go boahtá šilljui, omd. galgá beatnagiid čatnat. 

Bálvalusa haddi

Eatnašat galget máksit iežasoasi go fitnet fysioterapevtta luhtte. Iežasoasserádjá mearriduvvo jahkásaččat iežasoasserájá láhkaásahusa vuođul. Go juvssat rájá, de oaččut automáhtalaččat friddjakoartta poasttas. Logge sisa helsenorge.no:i ja geahča iežasosiid mat leat registrerejuvvon du nammii. 

Muhtun joavkkut eai dárbbaš máksit iežasoasi fysioterapevtta guorahallamis ja divššus. Dát guoská

• vuollil 16-jahkásaš mánáide 
• olbmuide geain lea dohkkehuvvon fidnovahát (guoská maiddái vuosttašgeardebálvalusa soalddáhiidda Suodjalusas) 

Psyhkalaš dearvvašvuođa- ja gárrenmirkobálvalusa bargu lea veahkehit olbmuid geain leat psyhkalaš váttut/váttisvuođat ja/dahje gárrenmirkováttisvuođat, olbmuid geat leat kriissas ja váttes eallindilálašvuođas.  

Fálaldat fállojuvvo bálvalusaddi visttiin, ruovttus dahje eará áigeguovdilis sajiin. Lea láhččojuvvon nu, ahte pasieanta beassá leat mielde váikkuheamen ja mearrideamen gos ságastallan galgá leat.  

Ovttaskasolbmot ja/dahje oapmahaččat sáhttet váldit oktavuođa bálvalusain beaivet, juogo iežaset dihtii dahje jus fuolastuvvet olbmos iežaset fierpmádagas. Dikšunbivdda sáhttá maiddái boahtit ovdamearkka dihtii fástadoaktáris. 

Individuála árvvoštallan ovttaskas olbmo dilis ja veahkkedárbbus dahkkojuvvo árvvoštallanságastallama maŋŋá. 

Geavaheaddjimielváikkuheapmi deattuhuvvo ja čielga, áigeráddjejuvvon mihtut leat eaktun.    

Bálvalusa ulbmil lea

Ulbmil lea veahkehit olbmuid geain leat psyhkalaš váttut ja/dahje gárrenmirkováttisvuođat, ovddidit iešheanalašvuođa, gullevašvuođa ja nannet dáidduid hálddašit iežaset eallima.  

Geat sáhttet oažžut gárrenmirko- ja psykiatriijabálvalusa

Dát lea fálaldat badjel 18-jahkásaš olbmuide geat orrot dahje gaskaboddosaččat leat Kárášjoga gielddas. Bálvalus galgá leat olbmuid várás geat leat kriissas, geain leat psyhkalaš váttut ja/dahje darvánan gárrenmirkkuide, dahje geain leat sosiála hástalusat mat váikkuhit sin árgabeaivái.  

Bálvalussii gullá

Individuála ságastallamat ja birasguvllot doaibmabijut. Dasa lassin bálvalusas leat jámma ovttasbargočoahkkimat iešguđet fidnojoavkkuiguin/ásahusaiguin. 

Maid don sáhtát vuordit mis

• Mis lea jávohisvuođageasku ja leat olmmošlaččat 
• Bargiid árvvoštallama vuođul kártenságastallama maŋŋá mii fállat heivvolaš čuovvoleami mii lea heivehuvvon du dárbbuide 

Maid mii vuordit dus

• Dáidu ja dáhttu ražastit dikšunáigodagas 
• Dáidu ja dáhttu váikkuhit motivašuvdnabargui gárrenmirkkuid ja/dahje eará darvánemiid vuostá 
• Don leat mielde hábmemin mihtuid ja doaibmabijuid omd. doaibmabidjoplánas 

Kárášjoga gieldda bargit čuvvot Bargobiraslága bálvalusdoaimmaheamis. Dan oktavuođas mii bivdit ahte stobuin gos borgguhuvvo, biggohuvvo bures ovdal go bargit bohtet, ii ge galgga borgguhit siste go Gárrenmirku/Psyhkalaš dearvvašvuohta doaimmaha iežas barggu. Veahkki ii galgga vásihit dárbbašmeahttun riskka go boahtá šilljui, omd. galgá beatnagiid čatnat. 

Bálvalusa haddi

Bálvalus lea nuvttá.

Buot áhpehisolbmuin lea vuoigatvuohta sealgeeatni áhpehisvuođafuolahussii. Fálaldat lea nuvttá ja doaimmaha du oažžut ráđiid ja bagadusa, dutnje ja mánnái buoremusat munnin.

Kárášjoga sealgeeatnis lea sihke kontoráigi ja ruoktofáktaortnet.

Doavttir lágida dan vuosttas sealgeeatni galledeapmái. 

Bálvalusa ulbmil 

Bálvalusa ulbmil lea:  

• Eastadit riegádus- ja bohciidandávddaid 
• Ahtahahttit fysalaš-, mielalaš- ja sosiála dearvvasvuođa

Sealgeeatni barggut: 

• Iskat áhpehisvuođa ovdáneami 
• Rávvet ja bagadit dearvvasvuođa ahtahahtti eallindábiid áhpehisvuođas ja riegádahttima maŋŋá
• Doarju ja bagada 
• doaibmá háleštanguoibmin

Sealgeeadni gohccá áhpehis váhnemiid jeavddalaš galledemiin sealgeeatnekontuvrras mii lea dearvvasvuođaguovddáža nuppi gearddis.

Ulbmiljoavku

Áhpehisolbmot

Bálvalus fátmmasta maiddái 

Riegádahttima oktavuođas sealgeeadni mieđusta maiddái riegádahti nissonolbmuid buohccevissui. Eaktun lea ahte sus lea ruoktofákta dalle go riegádahttinsáhtu dárbu boahtá. 

Diehtogulahallan - telefovdna 784 68500:  

Doavtterstašuvnna rabasáiggit leat tii. 08:00-15:30. 

Bálvaluskontuvrra telefonrabasáiggit leat tii. 08.30-14.00.

Bálvaluskontuvrra rabasáigi álbmogii lea tii. 09.00 - 14.00.

Telefonáigi doaktárii; Riŋge gaskal tii. 11.00 – 11.30 tiŋgot tiimmu doaktárii.

Helserespons;

Don sáhtát tiŋgot dábálaš doavttertiimmu ja ođasmahttit reseaptaid sms bokte; HelseRespons, dieđu sáhtát sáddet goas beare jándoris.  

Tiimmu tiŋgon:
KARASJOK
Namma, riegádanbeaivát, hoahpu muddu ja ja sádde dieđu telefonnummarii 2097.
Diehtu sáhttá leat dán láhkái: KARASJOK Ola Hansen 071078 dáhtožin tiimmu áinnas boahtte vahkus.

Tiimmu eretcealkin dahje rievdadit tiibmošiehtadusa:
Riŋge dahje sádde KARASJOK namat, riegádanbeaivát oktan eretcealkimiin dahje tiimmu rievdadan dáhtu, sádde telefonnummarii 2097.
Dat ferte dahkkojuvvot 24 tiimmu ovdal konsulterenáiggi, muđui gárttat máksit tiimmu ovddas.

Bissovaš dálkkasreseapttaid tiŋgojupmi:
SMS go tiŋgot bistevaš dálkkasreseapttaid:
KARASJOK Ola Hansen 071078 Resept Albyl-e 75 mg.
Sádde telefonnummarii 2097.
Muitte almmuhit dálkasa garasvuođa go tiŋgot!  

PasientPost – Norgga digitála dearvvasvuođa poastakássa

Don oaččut dieđu š-poasttas, SMS:as dahje HelseRespons áppas go doaktáris boahtá diehtu PasientPoasttas. Coahkkal liŋkka mii boahtá dutnje ja logge sisa Bank IDain PasientPostii lohkat dieđu. Sisaloggen doaibmá buot vuođđolávddiin. Don álkidit rabat PasientPoastta mobiillain, neahttadulbosiin dahje PCain. Beroškeahttá gos don leat, de beasat álkidit iežat dearvvasvuođa dieđuide. Buot badjel 15 jahkásaš ássit geain lea Norgga riegádusnummar sáhttet geavahit PasientPoastta. Vaikko vel fárrešitge dahje lonuhat poastačujuhusa, de lea dus álo beasatlašvuohta PasientPostii.

Jus dáhtožat dán bálvalussii, de válddát oktavuođa fástadoaktáriinnát.

Bálvalusa válddahus 

Doavtterstašuvnnas addojuvvo fástadoavtterbálvalus buot ássiide. Kárášjogas leat njeallje fástadoaktára/ fástadoavtterlistta. Fástadoavttir lea dábálaš doavttir. Fástadoavttir addá eastadeaddji ja dálkkodeaddji dearvvasvuođaveahki ássiide geat leat fástadoavtterlisttas. Fástadoaktáris lea geatnegasvuohta vuoruhit iežas listadivššohasaid ovdalii eará divššohasaid earret fáhkka heakkaváralaš dávddain.

Fástadoavttir gokčá divššohaslistaovddasvástádusastis dakkáraš dábálašdoavtterbargguid go somatihka, mielladearvvasvuođa ja gárrema.   

Lassin fástadoaktáriidda leat doavtterstašuvnnas maiddái dearvvasvuođabargit laboratorias geat veahkehit doaktáriid fástadoavtterbargguin ja dallánaga vehkiin. Dat lea dakkáraš barggut go: EKG, 24 tiibmosaš varradeaddomihtideapmi, bealljedoidin ja laboratoriabálvalusat.

Bálvalusa ulbmil 

Ulbmil lea váfistit álbmogii dárbbašlaš buori dásut dábálašdoavtterbálvalusaid rivttes áigái. Ulbmil lea maid váikkuhit munálaččat gieldda álbmotdearvvasvuhtii.

Ulbmiljoavku

Buot gieldda ássiin lea vuoigatvuohta válljet fástadoaktára gielddas. Olbmuide D-nummariin, geat eai leat dorvoohccit, ii leat vuoigatvuohta fástadoaktárii.  Daid olbmuide lea vuoigatvuohta medisiinnalaš veahkkái, muhto eai vuoruhuvvo divššohaslisttaid vuođul.

Bálvalus fátmmasta maiddái

Don sáhtát ieš válljet guđe doaktára dáhtut fástadoavttirin ja sáhtát lonuhit fástadoaktára guktii jahkái. Don sáhtát maid válljet fástadoaktára eará gielddas go doppe gos ásat. Don válljet maid fástadoaktára vuollel 16 jahkásaš mánáide geaidda dus lea váhnenovddasvástádus. 

Gávdnan dihtii guđe doaktárat leat fástadoaktárat gielddas, ja geas livčče sadji listtas, ja mo válljet fástadoaktára de manat dán siidui; https://helsenorge.no/fastlege  

Sámegielat tulka

Jus dáhtožat hállat sámegiela konsultašuvnnas, de sihtat du cealkit dan tiimmu tiŋgodettiin, ja dalle lea sámegiel tulka sajis.  

Bálvalusa haddi

Gustojeaddji tariffa vuođul máksojuvvo doavtterbálvalusa iežasoassi «Fástadoaktára ja doavtterfávtta dábálaš tariffa». 

Tiimmu eretcealkin

Jus doavttertiibmu celkojuvvo eret váile jándora ovdal tiimmu, de gárttat máksit olles hatti.

Kommunen har legevakt som skal dekke behovet for øyeblikkelig hjelp. Du kontakter legevakten når det ikke er mulig å få kontakt med fastlegen. Fastlegene tilbyr øyeblikkelig hjelp til sine pasienter og kan kontaktes på dagtid på telefon 78468500 

For å få best mulig hjelp på legevakta, bør du alltid ha med opplysninger om hvilke medisiner du bruker, dine tidligere sykdommer, samt symptomer og varighet på sykdommen du kommer til legevakta for.  

Kommunen kjøper legevaktsentral tjenester fra Finnmarkssykehuset – AMK Kirkenes. 

Ved behov for øyeblikkelig legehjelp ring 116117

Ved akutt sykdom og ulykke ring 113 

En lege i kommunen har legevakt til enhver tid. Etter klokken 15:30 har legen hjemmevakt.  

Målet for tjenesten 

Målet er å yte legevakt tjenester av god kvalitet og til riktig tid.  

Målgruppe 

Alle som oppholder seg i kommunen. 

Legevakta skal ta seg av akutt sykdom, skade eller forverring av sykdom som gjør at nødvendig undersøkelse og behandling ikke kan vente til ordinær åpningstid for legestasjonen. 

Kriterier/vilkår 

Man oppholder seg i kommunen og har behov for øyeblikkelig eller akutt lege/legevakt hjelp. 

Legevakttelefonen besvares av sykepleiere, som vil gjøre en vurdering av hastegrad ut fra de medisinske opplysningene som blir gitt. Ring alltid legevakttelefonen før oppmøte på legevakten. Når man møter opp uten å ha ringt på forhånd risikerer man langventetid. 

Noen som ringer legevakta blir ikke satt opp til time, men får råd pr telefon fra medisinsk personell. Det brukes en nasjonal indeks for å vurdere hvor mye det haster å gi pasienten legehjelp. Noen ganger må man vente til fastlegekontoret åpner igjen. 

Husk alltid at når det er akutt og står om liv, må du ringe 113. 

Har du ett eller flere av disse symptomene skal du alltid kontakte 113: 

• Nye lammelser i ansikt eller arm 
• Ny oppståtte språkforstyrrelser, finner ikke ord, eller utydelig tale 
• Plutselig og uforklarlig ustøhet 
• Bevisstløshet eller nedsatt bevissthet 
• Brystsmerter i mer enn fem minutter 
• Bruk av hjertemedisinen nitroglyserin gir mindre effekt enn vanlig 
• Uventet ubehag i brystet, generell uvelhet og kvalme 

Tjenesten omfatter ikke 

Legevakten er ikke en allmennlegetjeneste med utvidet arbeidstid. Pasienter som ikke har behov for øyeblikkelig eller akutt hjelp blir ikke tilbudt time på legevakt.  

Pris for tjenesten  

Etter gjeldende tariff «Normal tariff for fastleger og legevakt». 

Åpningstider:

Hverdager mellom kl. 08.00-15.30.

 «Åpen dør» (ingen timebestilling) på grunnskolen for elever: Hver onsdag mellom kl 09.00 – 11.30

«Åpen dør» (ingen timebestilling) på videregående skole elever: Hver tirsdag mellom kl 09.00-15.00

Åpen-dør tilbud følger skoleruten.

Besøksadresse Helsestasjonen:

Ráđđeviessogeaidnu 7 
Helsesenteret - 2. etasje

Postadresse:

Helsestasjon- og skolehelsetjeneste
postboks 84
9730 Karasjok.

Informasjon om helsestasjon- og skolehelsetjeneste

Tjenesten arbeider forebyggende og helsefremmende, og er delt i tre virkeområder:

• Helsestasjon 0-5 år
• Skolehelsetjeneste 5-20 år
• Helsestasjon for Ungdom (HFU)

Det er lavterskeltilbud og tjenesten er gratis.

I tillegg har vi arbeidsoppgaver innenfor folkehelsearbeid og miljørettet helsevern/smittevern.

Mål for tjenesten:

Målet for tjenesten er å fremme psykisk og fysisk helse, fremme gode sosiale og miljømessige forhold, forebygge sykdom og skade, utjevne sosiale helseforskjeller og forebygge, avdekke og avverge vold, overgrep og omsorgssvikt.
Kilde: Forskrift om kommunens helsefremmende og forebyggende arbeid i helsestasjons- og skolehelsetjenesten: https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2018-10-19-1584

Helsestasjonsvirksomheten er hjemlet i Pasient og brukerrettighetsloven paragraf 6 – 1. Barns rett til helsekontroll som sier:

«Barn har rett til nødvendig helsehjelp også i form av helsekontroll i den kommunen barnet bor eller midlertidig oppholder seg, jf. helse- og omsorgstjenesteloven § 3-2. Foreldrene plikter å medvirke til at barnet deltar i helsekontroll.»

Vi arbeider ut i fra Nasjonal faglig retningslinje for helsestasjon – og skolehelsetjeneste.

Helsestasjon 0 - 5 år

• Sped- og småbarnsundersøkelser
• Foreldreveiledning, rådgivning og helseopplysning - individuelt og i grupper
• Vaksinasjon
• Sosialt nettverksarbeid
• Tverrfaglig samarbeid, individuell plan og ansvarsgrupper

Målgruppe: Nyfødte, barselkvinner og deres partnere, barn i alderen 0-5 år

Alle barn får tilbud om 14 konsultasjoner mellom 0-5 år, og ekstra konsultasjoner ved behov. Vi innkaller via SMS (helserespons).

Når er de ulike konsultasjonene?
Hjemmebesøk
Barnevaksinasjonsprogrammet

Hvorfor er det viktig å vaksinere?

Helsestasjon 0 - 5 år

Kroppen og den første tiden etter fødsel

Amming og mat til spedbarn / Njamaheapmi - Borramuš

Ammehjelpen

Kosttilskudd til barn / Lasáhusat

10 smarte tips

Trygge råd til foreldre med baby

8 temaer for godt samspill

Barns miljø og sikkerhet

Sikring av barn i bil

Brosjyre om skjevt hode og favorittside / Ávžžuhus movt eastadit vai mánás ii šatta bonju oaivi iige favorihttabealli

Trygt sovemiljø for spedbarn /  Njuoratmáná oadjebas oađđinbiras

Føler du deg trygg hjemme?

Fødselsdepresjon

Barseltiden - oppfølging etter hjemkomst

Hvordan du ammer ditt barn

Amming - Hvordan vet jeg at barnet har godt sugetak?

Sex etter fødsel - Helsenorge

Opptrening av bekkenbunnen - Apotek 1

 4 uker
I trygge hender

Barnets utvikling 0-5 år

GODE RÅD når spedbarnet er urolig og gråter mye

10 smarte tips til alle småbarnsforeldre - Stine Sofies Stiftelse

Spedbarnets språk - Forstår du hva barnet prøver å fortelle deg? (youtube.com)

Kolikk - Helsenorge

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

6 uker
Barnets utvikling 0-5 år

Hvorfor er det viktig å vaksinere?

Barnevaksinasjonsprogrammet  

Fødselsdepresjon

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

3 måneder
Barnets utvikling 0-5 år 

Barnevaksinasjonsprogrammet 

Når barnet ditt har feber 

Språkutvikling

Søvn hos spedbarn - Helsenorge

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

4 måneder
Barnets utvikling 0-5 år 

Starte med fast føde og mat til babyen

Mat og måltider for spedbarn  

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

5 måneder
Barnevaksinasjonsprogrammet

Barnets utvikling 0-5 år 

Mat og måltider for spedbarn

Når barnet skader seg

Språkutvikling

Starte med fast føde og mat til babyen

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

6 måneder
Barnets utvikling 0-5 år

Barns miljø og sikkerhet 

Barn og medier

Småbarn og skjermbruk (0–6 år) | Medietilsynet

Starte med fast føde og mat til babyen

Mat og måltider for spedbarn

Søvn hos spedbarn - Helsenorge

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

8 måneder
Barnets utvikling 0-5 år

Når barnet skader seg

Hvis ulykken er ute 

Å begynne i barnehagen

Barnehager i Karasjok

Familievernkontoret

Pass og puss fra første tann (PDF, 2 MB) / Várut ja geala vuosttaš báni rájes

Språkutvikling

10 måneder
Barnets utvikling 0-5 år 

8 temaer for godt samspill

Å begynne i barnehagen

Språkutvikling

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

12 måneder
Barnevaksinasjonsprogrammet 

Barnets utvikling 0-5 år

Språkutvikling

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

15 måneder
Barnevaksinasjonsprogrammet 

Barnets utvikling 0-5 år

Språkutvikling

18 måneder
Barnets utvikling 0-5 år

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

2 år
Barnets utvikling 0-5 år

Barns miljø og sikkerhet 

Barn og medier

Småbarn og skjermbruk (0–6 år) | Medietilsynet

Språkutvikling

Barn og seksualitet  

Barn og seksuell utvikling - eMetodebok

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

4 år
Barnets utvikling 0-5 år

Barns miljø og sikkerhet

Barn og seksualitet

Hode, skulder, kne og...? Snakk med små barn om kropp, grenser og seksualitet

Barn og seksuell utvikling - eMetodebok

Barn og medier

Språkutvikling

Fysisk aktivitet for barn 0 - 5 år

Skolehelsetjenesten 5 - 20 år

Skolehelsetjenesten er et tilbud til deg som er skoleelev og under 20 år. Som skoleelev kan du fritt bruke skolehelsetjenesten når du trenger råd, veiledning eller å bare snakke med noen. Vi kan også veilede og gi råd foreldre/foresatte og til skolens ansatte.

Skolehelsetjenestens oppgaver

• Fremme psykisk og fysisk helse
• Fremme gode sosiale og miljømessige forhold
• Forebygge sykdommer og skader
• Tilby elevene vaksiner etter det gjeldende vaksinasjonsprogram.
• Drive forebyggende helsearbeid i form av undervisning og opplysningsarbeid og samtaler (individuelt og i grupper).
• Samarbeid med hjem, skole og andre aktuelle instanser.
• Gjennomføre helseundersøkelser på forskjellige klassetrinn. 
• Henvise til lege eller spesialist etter behov.
• Gi råd og veiledning. 
• Utdeling av brosjyremateriell.

Eksempler på temaer kan blant annet være:

• Søvn
• Tannhelse
• Kosthold / spisevansker
• Fysisk aktivitet
• Skader/ulykker
• Mestring og trivsel
• Relasjoner og familieforhold
• Psykisk helse
• Vold, overgrep og omsorgssvikt
• Alkohol, tobakk og narkotika
• Purbertet og seksuell helse

En generell oversikt over skolehelsetjenesten arbeid ift klassetrinnene:
Grunnskole

1.klasse

Skolestartundersøkelse/helseundersøkelse av helsesykepleier og lege.

Besøk i klassen. 

2. klasse

Vaksine mot difteri, stivkrampe, polio og kikhoste.

3. klasse

Rutinemessig høyde / vektmåling.

4. klasse

5. klasse

6. klasse

Pubertetsundervisning

Vaksinering mot rødehunder, kusma og meslinger (MMR).

7. klasse

Alle (både gutter og jenter) tilbys vaksine mot Humant papillomavirus (HPV), 2 doser.

8. klasse

Individuell helsesamtale mellom elev og helsesykepleier. Foreldrene skal ikke delta på helsesamtalen. Elevene får informasjon på forhånd om hvilke temaer som vil bli tatt opp i samtalen.

Høyde- og vektmåling individuelt.

9. klasse

10. klasse

Vaksine mot Difteri, stivkrampe, kikhoste og polio.

OBS! Dette er siste vaksine i barnevaksinasjonsprogrammet. Etter dette anbefales det å ta denne vaksinen hvert 10. år, som eleven må sørge for selv.

Videregående skole

Alle undervisninger er ikke lagt inn i programmet, det er under planlegging.

Helsestasjon for Ungdom (HFU)

·         På nåværende tidspunkt er ikke dette et tilbud, men det arbeides med å få i gang dette.

Journalføring, innsynsrett og journaloverføring

Journalføring
Helsestasjonen – og skolehelsetjenesten plikter å føre journal med helseopplysninger. Det opprettes journal på alle barn som får tilbud om konsultasjoner og helseundersøkelser. Journalen skal bidra til at barnet får faglig forsvarlig oppfølging fra nyfødtalder til og med 10. klassetrinn.
Forskrift om pasientjournal (pasientjournalforskriften)

Innsynsrett
Pasienten/brukeren (eventuelt pårørende) har i utgangspunktet innsynsrett i den samlede dokumentasjonen, jamfør Lov om pasient- og brukerrettigheter. Se også Forskrift om pasientjournal og Lov om helsepersonell for mer informasjon.

Generelt skal det sterke grunner til for at innsyn skal kunne nektes.  Når barnet er mellom 12 og 16 år skal opplysninger ikke gis til foreldre eller andre med foreldreansvaret når barnet av grunner som bør respekteres, ikke ønsker dette. Informasjon som er nødvendig for å oppfylle foreldreansvaret, skal likevel gis foreldre eller andre med foreldreansvaret når barnet er under 18 år jf. Pasient og brukerrettighetsloven § 3-4. Unntak fra helsepersonells plikt til å informere foreldre/foresatte når tungtveiende hensyn til barnet taler mot å informere dem. 

Overføring av journal
Hovedregel er at journal skal overføres til ny helsestasjon eller skolehelsetjeneste ved flytting. Dette for å sikre en faglig forsvarlig oppfølging. Meld fra til helsestasjon om flytting. Vi sender helsekortet til den nye helsestasjonen, slik at de kan følge opp barnet videre.

Taushetsplikt
Vi har taushetsplikt og formidler kun informasjon videre med samtykke. Alle opplysninger vil bli behandlet fortrolig. Likevel har taushetplikt noen begrensninger, les mer om dette: Lov om helsepersonell m.v. (helsepersonelloven), kapittel 5, § 23

Link til aktuelle brosjyrer og nettsider temabasert

Hjelpetelefoner og nettsteder

ERNÆRING
Ammehjelpen

Mat og måltider for spedbarn

Hvordan du ammer ditt barn

Amming - Hvordan vet jeg at barnet har godt sugetak?

Spedbarnsmat og amming

Å starte med fast føde til babyen

Morsmelkerstatning / Čižžemielkebuhtadus

GODE RÅD om flaskemating

Langsom flaskemating

GODE RÅD når du har såre brystknopper

GODE RÅD om kosttilskudd til barn?

GODE RÅD når barnet ditt skal ha medisin

Kresne barn

Nasjonale kostråd

Små grep, stor forskjell - råd for et sunnere kosthold

Overvekt og fedme hos barn og unge

Hvordan snakke med barn om kropp og overvekt

SØVN
Trygt sovemiljø for spedbarnet

Søvn hos spedbarn

Søvnproblemer hos barn

GODE RÅD om barn og søvn

BARNS MILJØ OG SIKKERHET
Barns miljø og sikkerhet 

Passiv røyking og helseskader

Småbarn og skjermbruk (0–6 år) | Medietilsynet

Sikring av barn i bil

Pass og puss fra første tann (PDF, 2 MB)

GODE RÅD om barn og sol

Førstehjelp og skader - Helsenorge

PLAGER HOS BARN
Gulsott hos nyfødte - Helsebiblioteket

GODE RÅD når barnet ditt har feber

Feberkramper

GODE RÅD når spedbarnet er urolig og gråter mye

GODE RÅD når barnet ditt har bleieutslett

GODE RÅD når barnet ditt har utslett

GODE RÅD når barnet ditt har puss i øyet

GODE RÅD når barnet ditt har tett nese

GODE RÅD når barnet ditt har tørr hud

GODE RÅD når barnet ditt hoster

Bronkiolitt

GODE RÅD når barnet ditt har akutt magesyke

Diarè hos barn

GODE RÅD når barnet ditt har forstoppelse

Forstoppelse hos barn

Soppinfeksjon i munn og svelg

Øyekatarr

Ørebetennelse

Hånd-fot-munn-sykdom

Brennkopper

Vannkopper

GODE RÅD når barnet ditt har barnemark

Hodelus

Sengevæting

FOR FORELDRE
Foreldrehverdag

Åtte temaer for godt samspill

Hjelp til parforholdet og familien

Samlivsbrudd - hva nå?

UTVIKLING
Språkutvikling

Barnets utvikling 0-5 år

Foreldrehverdag - Trygge råd til deg med barn

Individuála plána ja koordináhtor lea reaidu mii galgá addit koordinerejuvvon bálvalusaid, buori ovttasdoaibmama ja geavaheaddjimielváikkuheami. 

Bálvalusa ulbmil lea

• Eastadit, dikšut ja heivehit hálddašit dávddaid, vahágiid, vigiid ja hedjonan doaibmanávccaid 
• Ovddidit sosiála oadjebasvuođa, buoridit heajosdilálaččaid eallineavttuid, váikkuhit ovttaárvosašvuhtii ja dásseárvui ja eastadit sosiála váttisvuođaid 
• Sihkkarastit ahte ovttaskas olmmoš oažžu vejolašvuođa eallit ja orrut iešheanalaččat, ja ahte sus lea aktiivvalaš ja jierpmálaš eallin ovttas earáiguin 

Individuála plána

• Váldoplána mas du mihtut leat vuođđun 
• Válddaha geas lea ovddasvástádus bargat maid ja goas 
• Gáibida ahte don ieš aktiivvalaččat leat mielde, vejolaččat du oapmahaččaid doarjagiin 
• Ii fátmmas dušše gielddalaš dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalusaid, muhto maiddái eará. Sáhttá ovdamearkka dihtii leat NAV, skuvla/mánáidgárdi dahje báhtareaddjibálvalus.  
• Individuála plána lea geavaheaddjistivrejuvvon individuála plána. Čálalaš ovttasbargošiehtadus mii válddaha geas lea ovddasvástádus masa, ja áigemearit goas mii galgá dáhpáhuvvat.

Koordináhtor

• Lea okta du bálvalusaddiin 
• Galgá fuolahit dárbbašlaš čuovvoleami dus 
• Galgá sihkkarastit du bálvalusfálaldaga ovttasteami 
• Lea ovddasvástádus du individuála plána barggu mannolahkii 
• Sáhttá fállojuvvot vaikko vel it hálit individuála plána 

Geat sáhttet oažžut individuála plána ja koordináhtora

Olbmuin geat dárbbašit guhkesáigge ja koordinerejuvvon dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalusaid, lea vuoigatvuohta oažžut koordináhtora ja individuála plána, jus ieža dan háliidit. Guhkesáigi mearkkaša ahte dárbu navdojuvvo bistit muhtun áigodaga, muhto ii dárbbaš leat bistevaš. Koordinerejuvvon bálvalusat mearkkašit ahte dárbu guoská guovtti dahje eanet dearvvašvuođa- ja fuolahusbálvalussii. 

Maid don sáhtát vuordit mis

• Mis lea jávohisvuođageasku ja leat olmmošlaččat 
• Koordináhtor lea olámuttus ja lágida du gažaldagaid ja dárbbuid rivttes ásahussii 
• IP ođasmahttojuvvo dárbbu mielde ja ovttas duinna 

Maid mii vuordit dus

• Ahte don vuolláičálát miehtama, vai koordináhtor sáhttá lonohallat dárbbašlaš dieđuid ovttasbargi ásahusaiguin. 
• Ahte don ieš leat mielde váikkuheamen individuála plánii 
• Ahte don válddát oktavuođa go dárbbašat veahki

Bálvalusa haddi

Bálvalus lea nuvttá.  

Mátkeboahku tiimmu tiŋgot doavtterstašuvnna bálvaluskontuvrras 784 68 500 dahje helserespons appas.   

Ovdal go tiŋgot mátkeboahkuhantiimmu,  de fertet vuos tiŋgot tiimmu doaktáris diđoštit boahkkudárboreseapta. Dahje sáhtát maid atnit interneahttabálvalusa; Eyr.no

Boahkku ferte vuos boahtit Kárášjoga apotehkii ovdalgo tiŋgot boahkkudahttintiimmu.  Fuomáš ahte eanaš boahkut galget vurkkoduvvot gaskal 2-8 grádas. Danne fertet viežžat boahku áiddo ovdalaš boahkkudahttintiimmu.   

Ahki ja mátkkoštansadji lea dehálaš boahkuheami ávžžuhusaid dáfus. Eanemus ávki lea boahkuhit buriin áiggiin ovdal mátki. Áigeguovdilis boahkkudieđuid du mátkái gávnnat dáppe